Kỹ thuật bưu ảnh đã xuất hiện từ những năm đầu của thế kỷ XIX, nhưng phải chờ đến năm 1900, những bưu ảnh đầu tiên mới có mặt tại Việt Nam. Bà Wirth là một trong những người đầu tiên phát hành những bưu ảnh Sài Gòn tại cửa hàng “Au gagne petit” (Thu nhập cò con) trên đường Catina (Đồng Khởi), thành phố Sài Gòn xưa.
Những bưu ảnh đầu tiên về Sài Gòn ra đời cách nay hơn 120 năm (1900-2021). Dù thời gian và những biến thiên của thời cuộc có làm mờ phai nhiều ký ức của di sản nhưng nó vẫn luôn tồn tại trong đời sống của nhiều thế hệ người Sài Gòn xưa cũng như nay. Các bưu ảnh về Sài Gòn rất phong phú và đa dạng, tập trung trên nhiều lĩnh vực như kiến trúc, văn hóa, đời sống, kinh tế... được tìm thấy trong các bộ sưu tập của Viện Viễn Đông Bác cổ, các cơ quan lưu trữ trung ương, tập sách báo xuất bản đầu thế kỷ XX và đặc biệt là trong tủ sách của các nhà sưu tập tư nhân ở trong nước cũng như trên toàn thế giới.
Nhằm mục đích giới thiệu rộng rãi những hình ảnh về Sài Gòn qua các bưu ảnh đến nhiều đối tượng bạn đọc trong nước cũng như ở nước ngoài, tạp chí Xưa&Nay đã chủ trương xuất bản ấn phẩm Sài Gòn xưa. Sách tập hợp 108 ảnh và bưu ảnh về Sài Gòn, được sắp xếp theo từng chủ đề với các chú thích được kèm theo, trong ngoặc đơn để chứng tỏ di tích còn tồn tại hoặc không còn nữa.
Sách được tái bản lần thứ 3 với nhiều hình ảnh, tư liệu được bổ sung so với những lần xuất bản trước. Dù có nhiều cố gắng trong biên tập cũng như khảo sát thực tế các di sản, nhưng không sao tránh khỏi những thiếu sót trong phần chú thích, kính mong độc giả có sự lượng thứ.
Nhân sách được tái bản, chúng tôi xin chân thành cảm ơn Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Hùng, nguyên Hiệu trưởng trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng, nhà sưu tập Trần Anh Tuấn (Hoa Kỳ), Tiến sĩ Phan Thị Minh Lễ (Paris), ông Mạnh Hải (Flickr) đã tạo điều kiện, giúp đỡ chúng tôi xuất bản cuốn sách này. Trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.
Nguyễn Hạnh
Phó Tổng biên tập Tạp chí Xưa&Nay
