Phê bình thì cần ở chỗ phán đoán, mà cảo luận thì trọng ở việc khảo cứu, phê bình thường lấy nhân vật hay sách vở làm đối tượng, mà cảo luận thường để giảng cứu một vấn đề hay một thể văn nào, ví dụ như essai sur le roman (luận về tiểu thuyết), essai sur la litterature contemporaine (luận về văn học cận đại)...

Trong những bài cảo luận này tác giả đã có dịp nói tới nhiều người, nhiều sách, mà tác giả không thể đem ra phê bình riêng được.

Những bài cảo luận chính là để bổ khuyết cho những bài phê bình và cả phê bình cùng cảo luận in chung vào một cuốn sách sẽ thành một bài lược khảo về văn học quốc ngữ vậy.

Sách này mang danh là "Phê bình và cảo luận", những bài in vào sách tuy nhiều bài đã có đăng báo song cũng có 5, 7 bài tác giả mới viết mà chưa từng đăng vào đâu cả.

Những bài mới đăng báo tôi không sửa đổi thêm bớt gì để giữ làm một cái kỷ niệm hồi mới ra góp mặt trên văn đàn.

(Trích dẫn trong bài TỰA của Thiếu Sơn - Gia định ngày 26-9-33)